1973 оны таван сарын 14.

Чевиот-Хиллз цэцэрлэгт хүрээлэн, Лос-Анжелес.

Шрила Прабхупадаг доктор Сингх, бусад шавь нар дагалдан явна.

Эрдэмтдийн алдаа

Шрила Прабхупада: Материаллаг ба бурханлаг хоёр эрч хүч оршин буйг мэддэггүйд эрдэмтдийн алдаа оршино. Тэд бүх зүйл материаллаг хийгээд бүгд л материас үүссэн гэж үздэг. Тэдний онолын гол өө сэв нь тэд сүнснээс бус материас бүхнийг эхлэж байгаад оршино. Учир нь матери нь сүнснээс үүсэлтэй болохоор

ямар нэг байдлаар бүх зүйл бурханлаг болж таарна. Бурханлаг эрч хүч нь эх үссвэр ба материаллаг эрч хүчгүйгээр оршин байж чадна. Харин материаллаг эрч хүч нь бурханлаг эрч хүчгүйгээр оршин байж чадахгүй. Чухам үнэнийг хэлвэл харанхуй нь гэрлээс хамаарч оршдог доо. Гэрэл нь харанхуйгаас бус. Эрдэмтэд материас ухамсар үүсэн бий болсон гэж боддог. Үнэн хэрэгтээ ухамсар үргэлж оршин байсан ч тэрээр мунхаглалаар хучигдахад эсвэл мунхгийн нөлөөнд орвол тэр ухамсаргүй ямар нэг хэлбэрт оршдог.

“Материаллаг” гэж Кришнаг мартах явдал ба харин “бурханлаг” гэж Кришнагиын бүрэн ухамсарт байх явдал. Энэ ойлгомтой юу? Ойлгохыг оролд: харанхуй гэрлээс үүсэлтэй. Гэрэл үгүй бол бид харанхуйд оршино. Наран дээр үүл

байдаггүй. Энэ нь түүний мөн чанартай нийцэхгүй. Гэвч нарны эрч хүчний тус дэмээр түр зуурхандаа манан, үүл, харанхуй гэх мэт үзэгдлүүд бий болдог. Энэ үзэгдлүүд нарнаас ялгаатай нь түр зуурхны. Кришнагийн ухамсар гэдэг нь энэ цаг зуурхны байгалиас ангижрах явдал ба цаг зуурын бус бурханлаг байгальд хүрэх явдал юм. Чухамхүү энэ цаг зуурхны байгалийг хэн ч хүсдэггүй. Хэнд ч энэ үүлэрхэг тэнгэр таалагддаггүй.

Д-р Сингх: Энэ манантсан ухамсар нь бурханлаг эрч хүчээр бүтээгдсэн үү?

Шрила Прабхупада: Тиймээ.

Д-р Сингх: Матери ч мөн бурханлаг эрч хүчээр бүтээгдсэн үү?

Шрила Прабхупада: Ахам сарвасйа прабхово маттах сарвам правартате. Кришна: “Би бүх бурханлаг ба материаллаг ертөнцийн эх үндэс. Надаас бүх зүйл үүсмүй” гэж хэлсэн байна.(Б.г.8.10). Кришна сайн ба муу, ер нь бүх зүйлийн бүтээгч. Үнэн хэрэгтээ бол “сайн ба муу” нь энэ материаллаг бүтээл юм. Кришнагийн бүтээл бол сайн зүйл. Бурхан бол сайн сайхан. Бидний муу гэж тооцож буй зүйл Бурханд сайн. Ийм учраас бид Кришнаг ойлгож чадахгүй байгаа хэрэг. Тэрээр бидний үзэл төсөөллөөр муу гэж тооцогдох ямар нэг зүйлийг хийж болох ч Түүний хувьд сайн ба муу зүйл гэж байхгүй. Жишээ нь, Кришна арван зургаан мянган эхнэртэй байсан. Зарим нэг хүн түүнийг шүүмжлэн: “Пөөх, тэр эмэгтэй хүний араас ухаан алдаг амьтан байна” гэж болох юм. Гэвч тэд зургийг бүтнээр нь харахгүй байна. Кришна Өөрийгөө арван зургаан мянган эрэгтэй болгон тархааж чаддаг тийм л аугаа.

“Бүх зүйл нэгдмэл” гэж тооцдог онол  – огт дэмий онол

Д-р Сингх: Материаллаг байгалийн манан будан цаг зуурхны гэж та хэллээ. Гэвч яагаад бид түр зуурын зүйлээс салан ангижрахын тулд төвөгшөөх ёстой гэж?

Шрила Прабхупада: Та яах гэж биедээ хувцас угладаг вэ? Та хувцасгүй ч явж болно. Хэдэн цагийн дараагаар цаг агаар энэ бүгдийн учрыг тайлбарлаад өгнө. Яагаад та дулаан хувцас өмсдөг вэ?

Д-р Сингх: Учир нь одоо аюул  оршин байгаа болохоор.

Шрила Прабхупада: Хэзээ ч юм тэр үүсэх л байсан. Яагаад та үүнийг хийж байгаа юм бэ? Өөрийн биедээ хувцас углаад ?

Д-р Сингх: Тав тухгүй байдлаас зайлсхийхийн тулд.

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Эсрэг тохиолдолд танд тав тухгүй байх болно. Хувцсанд бүү санаа зов гэх нь майавадийн онол: “Бүх зүйл өөрөө аяндаа ирэх ба юуны тулд санаа зовнино вэ? Бүх зүйл нэгдмэл”. Энэ бол огт дэмий онол. Майавадийн гүн ухаан нь Бурхан нэгдмэл ба бүх зүйл, бүх амьд бодгалиуд Бурхантай адил тэнцүү гэж тооцдог.

Хэрэв химичид амьдралаас бүх зүйл үүссэн гээд эхлэх юм бол бидэнд тэдэнтэй маргах зүйл үгүй ч харамсалтай нь тэд бүх зүйл харанхуйгаас, үхмэл материас эхлэлтэй гэж баталдаг. Энэ бол бидний эсэргүүцээд байгаа зүйл юм. Бид: “Амьдралаас эхлэе” гэхэд тэд харин: “Үгүй, материас, харанхуйгаас эхлэе” гэлцэнэ. Тэд харанхуйд оршин байна. Үүний шалтгаан нь маш энгийн: хэрэв хэн нэг нь харанхуйгаас гэрэлд гарч ирвэл тэрээр харанхуй бол анхдагч эхлэл гэж бодох байсан. Жишээ нь, бүхий л амьдралынхаа туршид та харанхуйд амьдарч байгаад одоо гэнэт гэрэлд гарч ирвэл та: “Пөөх! Гэрэл чинь харанхуйгаас үүсдэг юм байна” гэж бодох болно. Үнэндээ бол гэрэл унтарсан тэр газарт харанхуй болдог. Харанхуй гэрлийг бий болгож чадахгүй.

Д-р Сингх: Өөрөөр хэлбэл харанхуй нь гэрлээс хамааралтай гэж үү?

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Эсвэл, өөрөөр хэлбэл гэрэлд харанхуй байдаггүй. Бид гэрэл унтрахад л харанхуй гэж юу болохыг ойлгож чадна. Үүнтэй адилаар бидний бурханлаг ухамсар буюу Кришнагийн ухамсар унтрахад тэрээр материаллаг болдог.

Өглөө бид сэрээд, өдрийн төгсгөлд ядарч, унтахаар хэвтдэг. Амьдрал ямар нэг байдлаар тасалдан завсарлахад бид унтдаг. Шөнө нь бид унтаж амраад, өглөө сэрээд сэрүүн байдал гэж юу болохыг ойлгоно. Өөрөөр хэлбэл “амьдрал” бол нойрноос бий болдог зүйл биш гэдгийг. Би унтаж байхдаа ч амьд л байдаг. Унтаж сэрээд урьдынхаараа л амьдарна. Үүнийг тодорхой тайлбарлах хэрэгтэй. Жаахан хүүхэд эхийн хэвлийгээс төрдөг. Тэрээр, түүний амьдрал эхийн хэвлийгээс мэндэлсэн тэр мөчөөс эхэлсэн гэж боддог. Гэвч энэ нь тийм биш. Түүний материаллаг бие махбодийг, түүнийг ухаангүй төлөвт оршин байхад нь эхийн хэвлийд бүтээсэн бөгөөд түүний бие хангалттай хэмжээнд өсөхөд тэр ертөнцөд мэндэлж, ухамсар нь дахин түүнд буцан ирнэ.

Д-р Сингх: Үхээд тэр дахин унтах уу?

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Үүнийг Бхагавад-гитад(8.19) өгүүлсэн байдаг:

бхута-грамах са эвайам

бхутва бхутва пралийате

ратри-агаме ‘ вашах партха

прабхавати ахар-агаме

“Дахиад, дахиад л өдөр болоход үйл олон амьд бодгалиуд үйл хийхээр идэвхижих ба дахин шөнө болохуйд Ай Партха минь ээ, хөөрхий тэд устгагдах бөлгөө”.

Бид бие махбодь биш

Шрила Прабхупада: Та энэ цэцгийг харж байна уу? Түүнд ухамсар нь эргэн ирсэн байгааг. Гэвч удахгүй тэр хатаж, хорчийн үхэх болно. Материаллаг амьдрал ийм л байдаг. Гэвч бурханлаг амьдрал гэдэг бол зөвхөн цэцэглэлт ба харин уналт бууралт биш. Үүнд л матери хийгээд сүнсний ялгаа оршино. Би өөрийн урьд насны ухамсартай тохирсон энэ бие махбодийг авсан ба дараагийн биеийг энэ амьдралынхаа ухамсартай тохируулан хүлээн авна. Үүнийг мөн Бхагавад-гитад(8.6) батлан:

йам йам вапи смаран бхавам

тйажати анте калеварам

там там эваити каунтейа

сада тад-бхава-бхавитах

“Энэ бие махбодио орхихдоо хүмүүн ямар ахуйг дурсан сананам бэ энэ төлөвтөө тэрээр гарцаагүй хүрмүй”.

Д-р Сингх: Шрила Прабхупада, хэрэв бид энэ амьдралынхаа ухамсарт нийцүүлэн дараагийн биеэ авдаг юм бол яагаад би өөрийнхөө урьдны амьдралыг дурсан санахгүй байгаа юм бэ?

Шрила Прабхупада: Та өнгөрсөн жил үгүй ядаж өчигдөр хийсэн бүх зүйлээ дурсан санаж чадах уу?

Д-р Сингх: Чадахгүй.

Шрила Прабхупада: Энэ бол таны мөн чанар: мартах.

Д-р Сингх: Зарим нэг зүйлийн талаар.

Шрила Прабхупада: Зарим нэг хүн бусдаас илүү их мартамхай байдаг. Гэвч бид бүгдийг мартдаг.

Д-р Сингх: Энэ нь материаллаг байгалийн зарчим уу?

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Энэ нь зарим нэг талаараа хулгай хийхтэй адил. Хэн нэг нь халаасны хулгайч, хэн нэг нь банк дээрэмдэгч байлаа гэсэн аль аль нь л хулгай хийж байгаа.

Д-р Сингх: Биднийг унтаж байх үед биднийг нарийн элементүүд авч оддог уу?

Шрила Прабхупада: Таныг байгаль авч одно. Кришна Бхагавад-гитад(3.27):

пракритех крийаманани

гунаих кармани сарвашах

аханкара-вимудхатма

картахам ити манйате

“Материаллаг байгалийн гурван гуны нөлөөгөөр төөрч самуурсан бурханлаг сүнс нь өөрийгөө үйлийг үйлдэгч хэмээн тооцдог ч үнэндээ бол түүнийг байгаль гүйцэтгэж байдаг”. Бид үнэн хэрэгтээ хэн гэдгээ мартсан байдаг. Учир нь бид материаллаг байгалийн зуултанд оршин буй юм.

Бурханлаг амьдралын анхны хичээл бол бид бие махбодь биш, мөнхийн бурханлаг сүнснүүд юм гэдгийг ойлгох явдал. Нэгэн цагт та жаахан хүүхэд байсан. Одоо бол насанд хүрсэн хүн. Тэгвэл таны хүүхдийн бие махбодь чинь хаачаа вэ? Энэ бие огт үл оршино. Гэвч та урьдынхаараа байсаар байж байдаг. Яагаад гэвэл мөнх учраас. Урьдны бие тань өөрчлөгдсөн ч та өөрчлөгдөөгүй. Энэ нь мөнхийн ахуйн нотолгоо. Та өчигдөр болон өнөөдөр хийсэн зарим нэг үйлүүдээсээ жаахныг нь дурсан санаж болох ч үлдсэнийг нь цөмийг мартдаг. Таны өчигдрийн бие өнөөдрийн бие биш. Та үүнтэй санал нэг байна уу? Өнөөдөр 1973 оны таван сарын 13 гэж хэлж чадахгүй. Та өнөөдрийг өчигдөр гэж хэлж чадахгүй. Арван гурван өчигдөр өнгөрсөн. Өнөөдөр өөр өдөр. Гэвч та өчигдрийг дурсан санаж чадна. Энэ дурсан санах чадвар тань таны мөнх гэдгийг батлах баталгаа. Бие махбодь өөрчлөгдсөн ч та түүнийг дурсан санаж байна. Мэдээж таны бие цаг зуурхны ч та өөрөө мөнх. Энэ бол маш энгийн нотолгоо юм. Тэр ч байтугай жаахан хүүхэд ч үүнийг ойлгож чадна. Үүнийг ойлгоход хүнд байна гэж үү?

Бие махбодийн халаа, сэлгээ

Д-р Сингх: Хүмүүс илүү их баталгаа шаарддаг.

Шрила Прабхупада: Өөр ямар баталгаа хэрэгтэй гэж? Сүнс мөнх оршдог нь эгэл жирийн үнэн. Миний бие махбодь өөрчлөгдөвч би өөрчлөгдөхгүй. Жишээ нь би хөгшин хүн. Заримдаа би: “Өө, би нэг цагт үсэрч харайж тоглодог байж дээ. Даанч одоо үсэрч чадахгүй. Учир нь бие маань өөрчлөгдсөн юм чинь” гэж боддог. Би үсрэхийг хүсдэг. Харин үсэрч чадахгүй. Үсрэн харайх хүсэл тэмүүлэл мөнхөд оршин байдаг ч бие маань өтөлж хөгширсөний уршгаар би үүнийг хийж чадахгүй.

Д-р Сингх: Эсэргүүцэгчид, тэд ухамсрын мөн чанарыг ажигласнаар, энэ нь зөвхөн хамгийн сүүлчийн ганц биед л оршдог гэж сөргөнө дөө.

Шрила Прабхупада: Энэ бол тэнэглэл. Бхагавад-гитад(2.13) Кришна тайлбарлахдаа:

дехино ‘смин йатха дехе

каумарам йауванам жара

татха дехантара-праптир

дхирас татра на мухйати

“Биед хувилан төрсөн сүнс нь энэ биедээ хүүхэд балчраас өтөл нас руу тасралтгүйгээр шилжин хувирч байдаг шиг үхэх мөчид сүнс нь өөр бие махбодид шилжин ордог. Өөрийгөө танин мэдсэн сүнсийг ийм хувисал өөрчлөлт будилуулан самууралдаггүй” гэж тайлбарласан байдаг.

Үүн шиг энэ бие байнга өөрчлөгдөж байдаг(би үүнийг өдөр бүр ажигладаг) ба үхэх мөчид мөн ийм өөрчлөлт тохионо.

Д-р Сингх: Гэвч эрдэмтэд, бид энэхүү сүүлчийн хувиралт өөрчлөлтийг ажиглан харж чадахгүй гэж баталцгаадаг.

Шрила Прабхупада: Тэд олон, олон зүйлийг ажиглан харж чадахгүй тийм л төгс төгөлдөр бус. Тэдний мунхаглалаас болж “Бхагавад-гита” шинжлэх ухаанч биш болчихгүй. Яагаад эрдэмтэд өөрсдийн мэдрэхүйнүүдийн төгс бус гэдгийг үл хүлээн зөвшөөрнө вэ? Эхлээд л тэд өөрсдийн мэдрэхүйнүүдийн төгс бус гэдгийг хүлээн зөвшөөрөх ёстой. Тэдний харах чадвар нь шинжлэх ухаанч байна уу, үгүй юу гэдгийн тодорхойлох шалгуур болохгүй. Ноход байгалийн хуулийг ойлгох чадваргүй. Энэ нь тэгэхээр байгалийн хууль гээч зүйл огт байдаггүй гэсэн үг үү?

Д-р Сингх: Зүйтэй, эрдэмтэд энэ аргументыг хүлээн зөвшөөрч болох ч тэд төгст хүрэх зам нь объектив мэдээлэл ба туршлага хуримтлуулах замаар дамждаг гэж хэлнэ.

Шрила Прабхупада: Үгүй. Энэ бол төгс төгөлдрийн зам бус. Өөрийн төгс бус эргэцүүллийн тусламжтайгаар хэн ч төгс болж чадахгүй. Ингэснээр бидний эргэцүүлэл төгс бус болно. Учир нь бидний мэдрэхүй хийгээд ухаан төгс бус.

Д-р Сингх: Шрила Прабхупада, өөр нэг асуулт байна. Сүнс нь гурав, дөрөв, таван бие махбодид төрөөд дараа нь үхдэг үү?

Шрила Прабхупада: Та сая сая биед хувилан төрсөн. Таны өчигдрийн бие, өнөөдрийн энэ бие чинь биш гэдгийг баталж чадна. Ийм учраас хэрэв та зуун жил амьдарна гэвэл хэдэн удаа бие солих нь вэ? Тооцоол доо.

Д-р Сингх: Арван гурав.

Шрила Прабхупада: Яагаад арван гурав гэж ?

Д-р Сингх: Анагаах ухаан, биеийн бүх эд эсүүд долоон жил тутамд нөхөгдөн сэргэж байдаг гэж баталдаг.

Шрила Прабхупада:Үгүй. Долоо жил тутамд биш. Секунд тутам. Цусны бөөм нь секунд тутам нөхөгдөн сэргэж байдаг. Тийм биш гэж үү?

Д-р Сингх: Тиймээ.

Шрила Прабхупада: Цусны бөөм нөхөгдөн сэргэмэгц та бие махбодио өөрчилж байдаг.

Д-р Сингх: Шинжлэх ухааны хэлээр бол сүнсний мөнх гэдгийг энерги хадгалагдах хуультай адилтгаж болох уу?

Шрила Прабхупада: Энэ бол энерги хадгалагдах тухай асуудал биш. Учир нь энерги хэзээд байж байдаг.

Д-р Сингх: Гэвч шинжлэх ухааны хэл ярианд эрч хүч хагдалагдах хууль гэдэг нь энерги бүтээгдэн бий болоогүй, мөн устан алга болдоггүй гэж үздэг. Энэ нь миний бодлоор тэр мөнх гэсэн үг юм шиг.

Шрила Прабхупада: Өө тэгэлгүй яахав. Үүнийг бид зөвшөөрч байна. Кришна мөнх. Ийм учраас Түүний бүх энерги мөнх.

Д-р Сингх: Ийм учраас амьд бодгаль нь мөн мөнх үү?

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Хэрэв нар мөнх бол түүний энерги болсон гэрэл, дулаан бас мөнх байж таарна.

Д-р Сингх: Эндээс, амьдралыг бүтээж, мөн устгаж болохгүй гэсэн дүгнэлтийг хийж болох уу?

Шрила Прабхупада: Тэгэлгүй яахав. Амьдрал мөнх. Тэрээр бүтээгдээгүй, мөн устан үгүй болохгүй. Тэр зүгээр л түр хугацаанд хучигдан бүрхэгдсэн байгаа. Би мөнх. Гэвч урьд шөнө миний ухамсар нойроор хучигдсан. Ийм учраас би “өчигдөр”, “өнөөдөр” гэсэн ухагдахуунаар сэтгэдэг. Энэ бол материаллаг ертөнцийн нөхцөл, үнэн нүүр царай юм.

Бурханы Өршөөлт А.Ч.Бхактиведанта Свами Прабхупада

“Life comes from life”номоос орчуулан сийрүүлсэн:

Балабхадра дас

1973 оны тавдугаар сарын 13.

Лос-Анжелесын орчим Чевиот-Хиллз цэцэрлэг

Шрила Прабхупадаг доктор Сингх, Карандхара дас адхикари, бусад шавь нар нь дагалдан явна.

Хүнээс нохой болох хувьсал

Шрила Прабхупада: Эрдэмтэн гэж нэрлэгдэгсэд луйврын онолд ихэд итгэцгээдэг. Кришна: ахам сарвайса прабхавах – “Би бүх зүйлсийн эх үндэс”(Б.-г, 10.8) гэж өгүүлсэн. Кришна бол амьдрал. Кришна бол үхмэл чулуу биш.

Д-р Сингх: Өөрөөр хэлбэл матери нь амьдралаас үүсэлтэй гэж үү?

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Матери нь амьдралаас үүсэлтэй. Миний бие над дээр, бурханлаг сүнсэн дээр өсч ургадаг. Жишээ нь, би  биеийнхээ хэмжээнд тохирсон энэ пальтог өмсч байна. Гэвч хэрэв би өөрийгөө энэ пальто гэж тооцвол би тэнэг нэгэн болно.

Шавь: Шрила Прабхупада, эрдэс судлаачид, уулс нь тунадасжих процессын үр дүнд ургадаг гэж батладаг. Энэ өсөлт нь түүнд бурханлаг сүнс оршин буйтай холбоотой юу?

Шрила Прабхупада: Тиймээ. “Шримад-Бхагаватам”-д уулсыг Бурханы яс, ургамал ногоог Түүний биен дээрхи үс хэмээн тодорхойлсон байдаг. Энэ утгаар бол Бурхан аварга том байх нь ээ дээ.

Д-р Сингх: Шрила Прабхупада, амьтны бие махбодид шилжин орох сүнсний шилжилт, хүний биед шилжин орох сүнсний шилжилтийн ялгаа юу вэ?

Шрила Прабхупада: Амьтад нь зөвхөн нэг чиглэлд буюу дээш өгсөн хувьсаж байдаг. Харин хүний биед төрөгсөд нь нэг бол дээд нэг бол доод амьдралын хэлбэрт төрөх боломжтой. Амьд бодгаль нь өөрийн хүсэлтэй зохицсон бие махбодийг авдаг. Доод зэрэглэлийн амьд бодгалиудын хүсэл нь ердөө нэг байхад, хүнийх олон мянга, олон сая, хүний ч, амьтны ч хүслийг багтаасан. Байгалийн хуулиар бол доод төрлийн амьд бодгалиуд нь адгуус амьтнаас илүү өндөр дээд, хүний хэлбэр өөд өгсөн дээшилдэг. Гэвч хэрэв хүн болж төрчихөөд хэрэв та өөртөө Кришнагийн ухамсрыг үл хөгжүүлэх аваас эргээд муур, нохойны биед төрөх магадлалтай.

Нирвана

Д-р Сингх: Эрдэмтдэд хүний амьдралын хувьслын түвшнээс дээшилж ч болно, доош уруудаж ч болно гэдэг мэдээлэл байдаггүй.

Шрила Прабхупада: Ийм учраас л би тэднийг луйварчид гээд байгаа юм. Тэдэнд мэдлэг байхгүй ч тэднийг эрдэмтэд гэж нэрлээд байдаг. Жинхэнэ шинжлэх ухаан Бхагавад-гитад агуулагдаж буй: Тэнд Кришна: “йанти дева-врата деван питрин йанти питр-вратах” /Б.Гита 9.25/ гэсэн байдаг. Энэ нь хүн өнөөдрийн энэ амьдралдаа мөргөж буй тэр зүйл нь дараагийн төрөлдөө хүлээн авах тэр биеийнх нь төрөл хэлбэрийг тодорхойлдог гэсэн утгатай. Гэвч хэрэв бид Кришнад мөргөвөл дахин дахин төрөхүйн энэ процессыг бүрэн төгсгөж болно. Йам прапйа на нивартанте тад дхама: “Хэн бээр Миний энэхүү дээд гариг орноо хүрэлцэн ирсэн тэр бээр хэзээ ч буцахгүй /үхэл, төрөлт давтагдан байдаг энэ материаллаг ертөнцөд/” /Б.г.8.21/ Бурханлаг ертөнцөд хүрэх нь(самсиддхим парамам) – хүний амьдралын дээд төгс төгөлдөр юм. “Бхагавад-гита”-г унш. Тэнд бүх зүйл бий. Гэвч эрдэмтэд энэ талаар ямар ч төсөөлөл байдаггүй. Тэр ч байтугай тэд энэ бүдүүлэг махбодиос ангид амьд бодгаль оршин буйд ч итгэдэггүй.

Д-р Сингх: Тэд амьд бодгалийн тухай ярьдаггүй. Харин зүгээр л бие махбодийн талаар ярьцгаадаг.

Шавь: Тэдний үзэл онол буддизмын гүн ухаантай зарим нэг талаараа ижил төстэй. Буддистууд бие нь байшинтай адил гэж ярьцгаадаг. Байшин нь модноос бүрдэн тогтдог шиг бие махбодь нь химийн бодисуудаас тогтдог. Бие үхэхэд тэр нуран унаж буй байшинтай адил болдог. Ингээд зүгээр л модны хэсэг үртэс үлдээд ямар ч байшин биш болдог шиг бие махбодь нь зүгээр л химийн бодисуудын цуглуулга болж үлдэх ба бие махбодь ч үлдэхгүй, амь нас ч байхгүй болдог гэдэг.

Шрила Прабхупада: Энэ төлвийг нирвана гэж нэрлэдэг. Тэгвэл тэр хэсэг зүйлсээр өөр нэг байшин буюу өөр нэг бие махбодийг бүтээн барьж болно. Энэ бол буддизм. Буддистууд сүнсний тухай ямар ч мэдлэг байдаггүй.

Мунхгийн харанхуйг эрдэм мэдлэг мэтээр зарлан…

Шавь: Бидний хүсэл нь бид энэ материаллаг бие махбодид төрөх шалтгаан болдог. Тэгвэл бидний Кришнад хүрэх хүсэл биднийг анхдагч төлөв байдалд маань хүргэх болов уу?

Шрила Прабхупада: Тэгнэ.

Д-р Сингх: Гэвч энэ нь бид өөрсдийн өчүүхэн доорд мөн чанартай тулалдаж буй мэт л санагддаг. Бид хэдийгээр Кришнад үйлчлэн зүтгэхийг хүсдэг ч цаг үргэлж л мэдрэхүйгээ хангах өөрсдийн хүслүүдтэй тулалдаж байдаг.

Шавь: Энэ бие махбодь бараг л дотроос дарангуйлагч мэтээр аашилдаг.

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Энэ нь та материаллаг эрч хүчний хатуу хяналтан доор оршиж байнаа гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл майагийн.

Д-р Сингх: Энэ үед Кришнад үйлчлэхийг хүсэж байсан ч гэсэн үү?

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Хулгайч хүн, хэрэв хулгай хийвэл түүнийг шийтгэж, торны цаана суулгана гэдгийг мэдэж байдаг. Урьд нь тэр бусдыг хэрхэн баривчилж байхыг харж байсан ч үргэлжлүүлэн хулгайлсаар байдаг. Хэдийгээр тэр өөрийгөө засаг төрийн захиргаанд байгаагаа ухамсарлаж байлаа ч өөрийн хүссэн зүйлээ хийдэг. Үүнийг тамас буюу мунхгийн харанхуй гэдэг. Ийм учраас мэдлэг нь бурханлаг амьдралын эхлэл юм. “Бхагавад-гитад” Кришна Аржунад мэдлэгийг хайрласан. Тэрээр: “Чи бол бие махбодь биш” хэмээн сургасан. Эндээс л эрдэм мэдлэг эхэлдэг. Гэвч ямар их сургуульд ийм мэдлэгийг заан сургадаг вэ? Доктор Сингх, та ийм мэдлэгийг хаанахын их сургууль заадгийг хэлж өгч чадах уу?

Д-р Сингх: Ийм их сургууль байхгүй.

Шрила Прабхупада: Энэ бол өнөөгийн боловсролын тогтолцооны байр суурь: мэдлэг үгүй. Тэд зүгээр л мунхгийн харанхуйг мэдлэг хэмээн зарлан тунхаглаж байна.

Д-р Сингх: Гэвч хэрэв эрдэмтэд, тэд материаллаг бие махбодь биш юм шүү гэдгийг мэдсэнээр тэдний үзэл бодол өөрчлөгдөж болохсон.

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Үүнийг л бид хүсэж байна.

Шавь: Гэвч тэд өөрсдийн ялагдлаа хүлээн зөвшөөрөхийг хүсэхгүй.

Шрила Прабхупада: Тэгвэл энэ нь тэдний цаашдын тэнэглэлийн нэг болно. Хэрэв та тэнэг бөгөөд харин өөрийгөө ухаантай мэтээр аяглавал энэ нь ээлжит тэнэглэл. Та төгөлдөржиж чадахгүй. Хэрэв та өөрийн мунхгийн харанхуйдаа байсаар байж, өөрийгөө мэдлэгтэй хүн мэтээр зарлан тунхаглавал та маш том мэхлэгч болно. Та өөрийгөө ч, өрөөл бусдыг ч хуурч байгаа хэрэг. Хүмүүс соёл иргэншлийн материаллаг дэвшлийн араас ухаан алдан тэмүүлэх бөгөөд ингэснээр тэд яг л муур, нохой мэт болдог. Жишээ нь, гадаадаас нүүн ирэгчдийн хэлтсийг бий болгосон байдаг ба та энэ оронд хөл тавимагц л энэ нохдууд: “Хав, хав, хав! Та яах гэж ирээв? Ямар ажлаар явна?” хэмээн хуцалдана. Энэ бол харуул нохойн үүрэг. Хүмүүжилтэй сайн жентльмен нь гар буугаа тэмтэрнэ. Хүмүүст итгэж болохгүй. Одоо цагт ийм олон мэхчин, гохчин хулгайч нар бий болсон юм чинь гэж. Тэгэхээр тэдний хөгжил дэвшил нь хаана байнаа? Бид, боловсрол бол хөгжил дэвшил юм гэж хэлж чадах уу? Үүнийг соёл иргэншил гэж нэрлэж болно гэж үү?

Мунхгийн харанхуйтай аргумент хийгээд эрдэм

мэдлэгийн хүчээр тэмцэхүй

Шавь: Зарим нэг хүмүүс вьетнамын дайны нэг шалтгаан бол коммунистууд нь атеист байсан явдал гэж ярьдаг. Энэ нь итгэгчид хийгээд атеистууд нарын хоорондын зөрчилдөөн байсан гэж. Наанадаж л энэ бол энэ дайныг зөвтгөх нэг шалтаг.

Шрила Прабхупада: Бид ч мөн атеистуудыг устгахад бэлэн. Гэвч тэднийг номлолоор устгана. Хэрэв би таны мунхаглалыг устгавал үүнийг мөн аллага гэж нэрлэж болно. Устгах гэхээр л заавал илд шүүрч авахыг хэлдэггүй.

Д-р Сингх: Энэ нь дайны шинэ арга уу?

Шрила Прабхупада: Үгүй. Мунхгийн харанхуйтай аргумент хийгээд эрдэм  мэдлэгийн хүчээр тэмцэх явдал хэзээд байсан. Амьдралын тухай бие махбодийн үзэл төсөөлөл нь амьтны түвшин. Адгуус амьтад нь матери хийгээд сүнсний тухай мэдлэг байдаггүй. Амьдралын талаархи бие махбодийн төсөөлөлтэй хүн нь амьтнаас дээрдэх зүйлгүй. Адгуус амьтныг “яривал” оюун ухаант хүний инээд нь хүрч байдаг. Ийм “яриа” нь дэмий л чалчаа яриа. Адгуус амьтнаас ухаалаг үг яриаг хүлээхийн хэрэггүй.

Шавь: Гэвч адгуус амьтад ядаж л тодорхой хуулийн дагуу амьдардаг ш дээ. Тэд дэмий хоосон алдаггүй. Зөвхөн хэрэгтэй цагтаа л иддэг. Харин хүмүүс шал хэрэгцээгүй алж, шаардлага байхгүй байхад иддэг. Тэгэхээр энэ нь зарим утгаараа ийм хүмүүс адгуус амьтнаас ч доор байх нь.

Шрила Прабхупада: Ийм учраас л бид амьтдаас илүүтэй ихээр зовдог. Кришнагийн ухамсар нь ямар нэг сентименталь хуурмаг шашны хөдөлгөөн биш. Энэ бол шинжлэх ухаанч хөдөлгөөн. Түүний зорилго нь хүмүүсийн зовлонг хөнгөвчлөхөд оршино.

Д-р Сингх: Эрдэмтэд болон өөр бусад хүмүүс ч орчлон дээрхи бүх зүйлс тохиолдлоор л бий болсон гэж ярьцгаадаг.

Шрила Прабхупада: Тэгэхээр энэ нь тэд энэ сэдвийг мөн тохиолдлоор биччихсэн хэрэг үү?

Карандхара: Номыг ч мөн тохиолдлоор бичдэг гэж тэд ярьдаг.

Шрила Прабхупада: Тэгвэл яагаад тэдэнд итгэх хэрэгтэй гэж? Тохиолдлоор дуртай бүхнээ бичиж болно.

Д-р Сингх: Францын эрдэмтэн, доктор Жак Моно 1965 онд Нобелийн шагнал авсан юм. Тэрээр, бүх зүйлийн үндэс нь тохиолдлынд оршино гэж өгүүлж байсан. Тодорхой химийн элементүүд нь тохиолдлоор нэгдэж, үндсэн молекулууд бий болсон гэж.

Шрила Прабхупада: Химийн элементүүд хаанаас бий болсон гэж ?

Д-р Сингх: Түүний онолоор бол тэд мөн л тохиолдлоор бий болсон. Шаардлага бий болмогц л химийн элеметүүдийн молекулууд байр сууриа олдог.

Шрила Прабхупада: Хэрэв бүх зүйл тохиолдлоор бий болсон юм бол шаардлага хаанаас гарсан байх вэ? Тохиолдлын хийгээд шаардлага хоёрыг хэрхэн яаж нэгэн зэрэг ярьж чадаж байна? Энэ бол огт утгагүй дэмий зүйл. Хэрэв бүхнийг тохиолдол захирдаг юм бол яагаад хүмүүс хүүхдүүдээ сургуульд явуулдаг билээ? Яагаад тэд хүүхдүүдээ тохиолдлоор өсөг гээд хаячихгүй байгаа билээ? Жишээ нь, би хууль зөрчжээ гэж бодьё. Тэгээд би: “Энэ ч тохиолдлоор л болчихлоо” гэж хэлвэл намайг өршөөх үү?

Д-р Сингх: Энэ нь мунхгийн харанхуй нь  гэмт хэргийн шалтгаан болдог гэсэн үг юмаа даа.

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Шалтгаан нь миний мунхагт л оршин буй.

Шавь: Жишээ нь гайхамшигт хийл хөгжим тохиолдлоор л бүтээгдчихсэн гэж ичих зовох юмгүй батлах нь.

Шрила Прабхупада: Тиймээ. Иймэрхүү үл бүтэх нөхдүүд хүмүүст хүлээн зөвшөөрөгдөж байгаа нь тун харамсалтай. Тэр тэнэг мунхгийг ярьчихаад, сайшаал дэмжлэгийг хүлээж авдаг.

Бурханы Өршөөлт А.Ч.Бхактиведанта Свами “Life comes from life”номоос орчуулан сийрүүлсэн:

Балабхадра дас